Nawiertki
Istnieje wiele różnych sposobów wpięcia się w wodociąg główny w celu wykonania przyłącza wodociągowego dla budynków przemysłowych, użytkowych i mieszkalnych. W przypadku tych ostatnich praktycznym i niezawodnym rozwiązaniem są nawiertki z opaskami. Nawiertka do rur to element hydrauliczny umożliwiający wykonanie przyłącza domowego na głównej rurze wodociągu ułożonej w gruncie. Może być ona stosowana zarówno do transportu wody pitnej, jak i przemysłowej. Nawiertki montować można na rurach z tworzyw sztucznych (PVC, PE) oraz żeliwnych i stalowych. Przyłącze takiego typu można wykonać na aktywnym już wodociągu i bez konieczności odcinania przepływu wody. Nawiertki najczęściej wykonane są z żeliwa szarego, żeliwa sferoidalnego zabezpieczonego dodatkowo emulsją epoksydową lub z żywicy POM. To bardzo trwałe tworzywo sztuczne wykorzystywane m.in. do produkcji elementów hydraulicznych.
Zasada działania
Choć nawiercanie czynnego wodociągu wydaje się skomplikowanym i ryzykownym zadaniem, nawiertki do rur mają dość prostą zasadę działania. Nie wymagają też użycia wielu specjalistycznych narzędzi. Pracę na aktywnym wodociągu pod ciśnieniem umożliwia opaska do nawiercania, która połączona jest z nawiertką. Nawiertka może być wyposażona w odejście kołnierzowe montowane na śruby lub gwintowe Po zamontowaniu nawiertki, konieczne jest założenie zasuwy wodociągowej. Odcina ona natychmiast przepływ wody, umożliwiając dalsze prace hydrauliczne. W sklepach, oprócz nawiertek z opaskami, dostępne są także nawiertki już zintegrowane z zasuwą wodociągową wyposażoną z teleskop.
Typy nawiertek ze względu na tworzywo, z którego wykonano rury wodociągowe
Wybór odpowiedniej nawiertki zależy w dużej mierze od tego, z jakiego tworzywa wykonana jest sieć wodociągowa. Na rynku instalacyjno-budowalnym dostępne są produkty, takie jak:
- nawiertka do rur PE i PVC,
- nawiertka do rur żeliwnych,
- nawiertka do rur stalowych,
- nawiertka do rur azbestowo-cementowych (obecnie są one już rzadkością).
Średnice rur i nawiertek
Przy wyborze nawiertki w pierwszej kolejności trzeba zwrócić uwagę na średnicę głównej rury wodociągowej. Do niej powinna być dopasowana opaska. Nawiertki z całym korpusem wykonanym z żeliwa sferoidalnego wykorzystuje się zwykle do mniejszych średnic (maksymalnie do 300 mm). Kolejna wytyczna to średnica rur przyłączeniowych. W budownictwie jednorodzinnym wynosi ona zwykle 32 mm lub 40 mm, rzadziej 25 mm. Do niej dobrać należy drugi parametr nawiertki. Przy wyborze odpowiednich urządzeń trzeba brać pod uwagę także wytyczne lokalnych zakładów wodociągowych, np. dotyczące użycia konkretnego materiału lub rodzaju łączeń elementów hydraulicznych. W przypadku rur głównych o mniejszych średnicach (do 63 mm) zwykle dopuszczalne jest stosowanie nawiertki z opaską.
Nawiertka samonawiercająca
Zwykła nawiertka przyłączeniowa wymaga użycia niewielkiego narzędzia do nawiercania rur pod ciśnieniem. Nawiertki samonawiercające są już wyposażone w mechanizm, który wykona otwór w rurze wodociągowej. Co ważne, w obu przypadkach prace można prowadzić na pracującym pod ciśnieniem wodociągu. Nawiertki samonawiercające wyposażone są w specjalne wiertła lub noże dostosowane do rur z konkretnego tworzywa. Po zamocowaniu obejmy na rurze, mechanizm samonawiercający wykonuje w niej otwór i jednocześnie szczelnie go zabezpiecza. W obu przypadkach wycięty fragment rury lub opiłki są usuwane tak, aby żaden drobny fragment nawiercanej rury nie przedostał się do wody pitnej. Niektóre modele nawiertek umożliwiają wykorzystanie jej jako zasuwy wodociągowej.
Wybór odpowiedniej nawiertki
Nawiertki, choć stosunkowo łatwo je zamontować, są w gruncie rzeczy dość skomplikowanymi i kosztownymi urządzeniami, które mają stały kontakt z wodą pitną. Aby produkt został dopuszczony do użytku, musi więc spełniać wysokie normy technologiczne i jakościowe. Znaczenie ma tu nie tylko jakość surowca, z którego wykonano nawiertkę, ale także wszystkich jej elementów składowych – m.in. uszczelek, pierścieni czy warstw chroniących przed korozją. Ich wymiana czy awaria wiąże się nie tylko z zakupem nowych części, ale także z bardzo drogą robocizną i koniecznością wykonywania wykopów. Z tego względu warto postawić na jakość i sprawdzonego producenta (np. Hawle lub Jafar), który przedstawi wszelkie atesty higieniczne oraz normy, jakie spełnia dany produkt. Przed wyborem nawiertki należy też dokładnie sprawdzić jej parametry techniczne:
- maksymalną temperaturę pracy,
- przeznaczenie do rur z konkretnego surowca (np. z tworzyw sztucznych),
- dopuszczalne ciśnienie,
- szczegółowe wymiary (odpowiednie dopasowanie na głównej rury wodociągowej oraz średnicy przyłącza wodociągowego),
- dodatkowe zabezpieczenia przed korozją.
Papa – rodzaje, zastosowanie, sposoby montażu
