Studnie wodomierzowe
Wodomierz to urządzenie, które musi być zainstalowane w każdym budynku, aby umożliwić odczyt poboru wody z sieci wodociągowej. W wielu budynkach montaż wodomierza jest utrudniony ze względu na ograniczenia architektoniczne. Dzieje się tak często w budynkach pozbawionych piwnic, w których na parterze lub w garażu nie ma odpowiedniego miejsca na montaż wodomierza. Rozwiązaniem jest wówczas umieszczenie wodomierza w specjalnej studni poza budynkiem. To także najlepszy sposób na to, aby uchronić wodomierz i aparaturę przyłączeniową przed zamarznięciem i kosztowną awarią.
Gdzie montować studzienki wodomierzowe?
Studzienki wodomierzowe najczęściej instaluje się przy przyłączu do wodociągów, tak aby móc sprawdzać stan wodomierza bez konieczności wchodzenia do budynku. Dzięki temu może ona osłaniać też armaturę przyłączeniową. Rozwiązanie to stosuje się też na przyłączach wodociągowych, które zlokalizowane są np. na działkach, w parkach, przy cmentarzach czy na kempingach. Zadaniem każdej takiej studzienki jest ochrona aparatury hydraulicznej przed niskimi temperaturami i wpływem wód gruntowych. Ich poziom na danym terenie wpływa na rodzaj studzienek wodomierzowych:
- w przypadku gruntów o wysokim poziomie wód gruntowych (np. terenów podmokłych) instaluje się studnie bez dna; ich konstrukcja umożliwia wykorzystanie ciepła z gruntu, dlatego często nie wymagają one dodatkowego ocieplenia; brak dna sprawia, że studzienka wodomierzowa nie jest wypychana z ziemi pod naporem wód napierających z gruntu,
- w pozostałych gruntach lepsze zabezpieczenie przed wodą stanowić będą szczelne studzienki z dnem; wodomierz w studzience z dnem umieszczany jest wówczas nisko (poniżej poziomu przemarzania gruntu).
Studzienka wodomierzowa z PE a studzienka betonowa
Przez długi czas najpopularniejszym rozwiązaniem była budowa studni wodomierzowych z betonowych kręgów. Są one jednak wypierane przez nowoczesne studnie wodomierzowe produkowane z polietylenu (PE). To trwałe tworzywo sztuczne o właściwościach szczególnie przydatnych w przypadku budowy sieci wodociągowych. Rury PE są odporne na korozję, wysokie mrozy oraz większość substancji chemicznych występujących w glebie. W porównaniu ze studzienkami wykonanymi z prefabrykowanych kręgów betonowych, studzienki PE są bardziej szczelne i rzadziej przemarzają. Mimo mniejszych rozmiarów, umożliwiają też łatwiejszy dostęp do wodomierzy oraz aparatury przyłączeniowej, co jest częstym problemem w studzienkach betonowych. Dużą przewagą nad studzienkami z kręgów daje także tańszy i szybszy montaż studzienek z tworzywa.
Budowa studzienek wodomierzowych z tworzyw sztucznych
Studzienki wodomierzowe wykonane są najczęściej z polietylenu (PE) lub polietylenu o zwiększonej gęstości, czyli PEHD (lub HDPE). To surowiec, który uznać można na ulepszoną wersję PE. Zapewnia on jeszcze większą trwałość studni. Korpus studzienki powinien mieć konstrukcję monolityczną, co oznacza, że powstał on jako jeden element. Stosuje się do tego metodę odlewania rotacyjnego. Korpus nie ma więc miejsc łączeń czy zgrzewu, które mogłyby osłabiać całą konstrukcję. Odlewanie rotacyjne umożliwia też tworzenie na powierzchni studzienki ożebrowania, które dodatkowo zwiększa jej wytrzymałość na naciski i naprężenia z zewnątrz. Studzienki wodomierzowe dzielą się na niewłazowe i włazowe. W pierwszym przypadku odczyt pomiaru zużycia wody możliwy jest z poziomu gruntu. Studzienki włazowe są natomiast skonstruowane tak, aby można było wejść do ich wnętrza.
Ochrona przed przemarzaniem
Wodomierz musi być chroniony przed niskimi temperaturami. Aby studnia wodomierzowa nie przemarzała, konieczne jest więc zastosowanie odpowiedniego ocieplenia. Może być ono wykonane m.in. z polistyrenu, poliuretanu czy innej specjalnej otuliny. Ważnym elementem jest właz. Powinien on zabezpieczać nie tylko przed zimnem, ale także przed dostępem do studzienki niepowołanych osób. W przypadku studzienek włazowych koniecznym elementem są też stopnie lub klamry umożliwiające bezpieczne zejście do studzienki. Niektórzy producenci mają też w ofercie aluminiowe drabinki, które można zamontować w studzience.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze studzienki wodomierzowej?
Dobrej jakości studzienka wodomierzowa powinna być przede wszystkim wykonana z trwałego surowca (najlepiej z PEHD). Przy wyborze studzienki należy także zwrócić uwagę na:
- ochronę przed mrozami – warstwa chroniąca wnętrze studzienki przed przemarzaniem powinna być odpowiednio zabezpieczona przed uszkodzeniami mechanicznymi,
- jakość włazu – w przypadku montażu studzienki w miejscu, w którym odbywać się będzie ruch kołowy, konieczny jest wybór włazu odpornego na wysokie naciski; włazy studzienek wodomierzowych mogą być wykonane z tworzywa sztucznego, żeliwa lub żeliwa uzupełnionego betonem, wiele włazów ma też dodatkowe zabezpieczenia przed kradzieżą lub włamaniem do studzienki,
- wysokość wód gruntowych na posesji – decyduje ona o montażu studzienki wodomierzowej z dnem lub bez dna,
- lokalne wymogi – na wybór studzienki często mają też wpływ zasady ustalane przez lokalne przedsiębiorstwa wodociągowe, dotyczące np. sposobu montażu lub wymiarów danej studni.
Wymiary studzienek wodomierzowych
Studzienki wodomierzowe różnią się między sobą średnicą oraz wysokością (głębokością). Ich wielkość zależy przede wszystkim od średnicy samego wodociągu oraz wielkości wodomierza. Dostępne na rynku średnice wahają się od DN 400 do DN 1800. Wysokość studzienki może wahać się od 1000 do 1800 mm. Dzięki dość szerokiej gamie rozmiarów, studzienkę można bardzo łatwo dostosować do indywidualnych potrzeb, tak aby dostęp do wodomierza był łatwy i wygodny, a sama studzienka niezbyt duża. Wielu producentów realizuje też indywidualne zamówienia. Domy jednorodzinne wymagają zwykle studzienek do średnicy 400–600 DN.
Łatwy montaż
Zaletą studzienek z polietylenu jest też łatwy montaż. W porównaniu z montażem studzienek z kręgów betonowych, które wymagają użycia ciężkiego sprzętu, jest on tańszy i szybszy. Studzienki wodomierzowe z PE są lżejsze od betonowych kręgów, co znacząco zmniejsza nie tylko nie tylko koszty montażu, ale także transportu całej studzienki. Dzięki niewielkim rozmiarom możliwy jest też montaż studzienek wodociągowych w miejscach trudno dostępnych, w których nie mogą pracować ciężkie maszyny. Prawidłowo zamontowana i dobrej jakości studzienka wodomierzowa prawie nie wymaga konserwacji i będzie bezawaryjnie działać przez wiele lat.