Rury żeliwne Natural C40
Najlepszym surowcem do przesyłu wody pitnej jest obecnie żeliwo sferoidalne. Od dostępnego powszechnie szarego żeliwa różni się ono przede wszystkim metodą produkcji. W żeliwie szarym węgiel przyjmuje postać grafitowych płytek. Odśrodkowa metoda produkcji żeliwa sferoidalnego sprawia natomiast, że grafit przyjmuje formę kulistych sfer. Żeliwo zyskuje wtedy większą elastyczność i staje się bardziej podatne na rozciąganie i uderzenia hydrauliczne. Rury do wody z żeliwa sferoidalnego mają dodatkowo nowoczesne powłoki zabezpieczające. Większość żeliwnych rur do wody pitnej ma barwę niebieską.
Rury przystosowane do transportu wody
Rury żeliwne stosuje się do tworzenia sieci wodociągowych do transportu wody pitnej. Można stosować je w większych systemach miejskich i podmiejskich, jak i w mniejszych sieciach gminnych. Nadają się także doskonale do modernizacji i rozbudowy już istniejących sieci wodociągowych. Żeliwo sferoidalne do elastyczny materiał, dlatego wykonane z niego rury z powodzeniem poradzą sobie w każdym podłożu. Mogą to być trudne tereny górzyste oraz obszary zagrożone ruchami sejsmicznymi. Ograniczeniem nie jest także rodzaj gleby – omawiane rury doskonale radzą sobie w agresywnych, a nawet bardzo zanieczyszczonych gruntach, np. na terenach silnie uprzemysłowionych.
Zalety rur z żeliwa sferoidalnego
Jedyną istotną wadą rur żeliwnych jest ich waga. Poza tym żeliwo sferoidalne to surowiec o zaletach, takich jak:
- Trwałość – nowoczesne rury żeliwne do wody to obecnie najtrwalsze rozwiązanie techniczne w zakresie transportu ciśnieniowego wody pitnej. Jego bezawaryjną eksploatację szacuje się na ponad 100 lat.
- Odporność na czynniki zewnętrzne – rury żeliwne są odporne na korozję, agresywne substancje i związki występujące w glebie, uderzenia hydrauliczne oraz przesuwanie się gleby.
- Rury przyjazne dla środowiska – żeliwo sferoidalne to surowiec, który w 100% podlega recyklingowi po okresie użytkowania.
- Bezawaryjność – wodociągi z żeliwa sferoidalnego nie wymagają konserwacji. Przy prawidłowym montażu tworzą systemy, które działają bezawaryjnie przez dziesiątki lat.
- Elastyczność – rury z żeliwa sferoidalnego dają możliwość odchyleń kątowych wodociągu (przy zakrętach o dużym promieniu), dzięki czemu możliwe jest zmniejszenie liczby potrzebnych złączek.
Jak wybrać odpowiedni system rur żeliwnych do wody?
Na rynku dostępne są systemy rur i kształtek żeliwnych przeznaczonych od transportowania wody od różnych producentów. Mogą różnić się one od siebie pewnymi rozwiązaniami, np. rodzajem powłok, jednak w uogólnieniu powinny mieć podobne parametry techniczne. Wynika to z norm technicznych obowiązujących wszystkich producentów rur żeliwnych. Ponadto przy wyborze pod uwagę należy wziąć wyniki badań chemicznych wody. Przede wszystkim w kwestii tak istotnej, jak transport wody pitnej, warto zdać się na sprawdzonego producenta (np. PAM Saint-Gobain). To najczęściej gwarancja tego, że rury będą spełniać wszystkie wymogi techniczne oraz higieniczne w związku z transportem wody. Na rynku dostępne są też systemy umożliwiające łączenie rur żeliwnych z wykonanymi z tworzyw sztucznych (rury żeliwne Blutop C25).
Uniwersalny system Natural C40
System rur i kształtek z żeliwa sferoidalnego Natural C40 to jeden z najczęściej wykorzystywanych w dzisiejszych czasach system do przesyłu wody. Wszystkie jego elementy dostępne są w szerokim zakresie średnic – od 60 mm do 1000 mm. To rury klasy C40. Oznacza to, że dopuszczalne ciśnienie robocze płynącej w nich wody może wynosić do 40 bar. Tak jak inne rury z żeliwa sferoidalnego, rury Natural C40 dostępne w standardowych odcinkach wynoszących 6 m. System Natural C40 charakteryzuje także duża elastyczność, a odchylenie kątowe wodociągu może wynosić nawet do 5 stopni. Pozwala to budować na większych obszarach wodociągi przy użyciu mniejszej liczby złączek.
Szczególna ostrożność podczas transportu i składowania
Rury do wody z żeliwa sferoidalnego mają powłoki zewnętrzne i wewnętrzne. Wnętrze stanowi zazwyczaj cienka warstwa cementu hutniczego. Chroni ona wodę przed kontaktem z metalem oraz ułatwia jej przepływ. Wyjątek stanowi miękka woda, która wymaga warstwy wewnętrznej wykonanej z poliuretanu. Zewnętrzną warstwę tworzy zazwyczaj powłoka cynkowa, która może być wzbogacona miedzią i pokryta dodatkowymi warstwami, np. z farb bitumicznych lub żywicy epoksydowej. Ze względu na dużą wagę, rury żeliwne mogą podczas transportu obijać się o siebie i w ten sposób wzajemnie niszczyć swoje warstwy ochronne. Transport i sposób przechowywania rur wymagają więc szczególnej ostrożności. Mniejsze i lżejsze rury mogą być przenoszone w wiązkach za pomocą dźwigu wyposażonego w specjalne tekstylne pasy. Podczas montażu lekkich rur możliwe jest też przenoszenie ich ręcznie (nie wolno jednak przeciągać rur po ziemi). Bardzo ciężkie rury o dużych średnicach należy przenosić za pomocą dźwigu wyposażonego w specjalne haki. Rury najlepiej układać na równym podłożu na podkładzie wykonanym z drewna, aby nie miały kontaktu z gruntem przed montażem i nie uległy zanieczyszczeniu. Sposób składowania także zależy od średnicy. W przypadku średnic do 300 mm rury żeliwne do wody można składować w wiązkach, większe średnice wymagają ułożenia w piramidę z przekładkami.