System drenarski
Rolą systemu drenarskiego jest odprowadzanie wody gruntowej z dala od budynku. Nie przedostaje się ona wówczas do fundamentów, co chroni ściany i ławy fundamentowe przed zawilgoceniem, korozją oraz rozwojem pleśni i grzybów. Przez drenaż budynku nie należy rozumieć jedynie specjalnej rury układanej przy fundamencie. To cały system drenarski chroniący budynek przed wodą i stanowiący wparcie dla hydroizolacji.
Kiedy potrzebny jest system drenarski?
Konieczność wykonania zabezpieczeń drenarskich zależy w dużej mierze od tego, czy poziom wód gruntowych na danym terenie jest wysoki czy niski. Istotny jest także rodzaj gruntu oraz to, jakiego typu hydroizolację zastosowano w budynku. Drenaż jest też szczególnie wskazany w przypadku budynków podpiwniczonych. Wykonanie systemu drenarskiego zaleca się przy domach usadowionych w miejscach o wysokim poziomie wód gruntowych lub na skarpach, gdzie woda gruntowa napiera silnie z jednej strony. Wskazaniem do wykonania drenażu są też gleby nieprzepuszczalne, czyli iły oraz gliny. Ważną informację w tej kwestii stanowią wyniki przeprowadzonego wcześniej badania geotechnicznego.
Jak działa system drenarski?
Budowę systemu drenarskiego warto rozważyć już na etapie projektu. Pozwoli to dobrze dostosować go do warunków panujących na danej działce. Najczęściej stosowany jest drenaż opaskowy. Polega on na umieszczeniu dookoła budynku rur drenarskich, do których spływa woda zbierająca się przy fundamentach. W miejscach załamań rur (najczęściej na narożnikach domu) instaluje się studzienki drenarskie pozwalające na kontrolę systemu i oczyszczanie go w razie potrzeby, np. z piasku naniesionego przez rury. Ostatnim elementem jest końcowa studnia drenarska, która zbiera całą wodę i odprowadza ją np. do rowu melioracyjnego czy systemu kanalizacyjnego. Cały system działa grawitacyjnie, dlatego rury drenarskie należy montować z odpowiednim spadkiem.
Elementy sytemu drenarskiego
W zależności do producenta i projektu, systemy drenarskie mogą składać się z różnych elementów. Należą do nich najczęściej:
- Rury drenarskie – to rury faliste z otworami, przez które woda przedostaje się do ich środka. Karbowana powierzchnia znacznie zwiększa ich wytrzymałość na ściskanie oraz elastyczność. Najczęściej produkowane są one z tworzyw sztucznych, takich jak polichlorek winylu lub polietylen (rury drenażowe PVC i rury drenażowe PP). Dzięki temu rury są lekkie, odporne na korozję i stosunkowo tanie. Dobrym rozwiązaniem jest też rura drenażowa w otulinie filtracyjnej. Chroni ona otwory rury przed zatkaniem np. gruzem i dodatkowo oczyszcza wodę z niesionych osadów. Oferta rynkowa rur drenażowych jest dość bogata, a dostępne rury drenażowe mogą różnić się między sobą:
- rodzajem otuliny – otulina filtracyjna chroniąca otwory przed zatykaniem może być wykonana m.in. z geowłókniny lub syntetycznego włókna kokosowego; o zastosowaniu rur z otuliną decydują warunki glebowe,
- średnicą – średnica rur drenażowych zależy od wysokości wód gruntowych oraz długości ciągów (np. rura drenarska 100, rura drenarska 160); w domach jednorodzinnych najczęściej stosuje się w rury drenażowe o średnicy 100 mm, większe obiekty, np. boiska sportowe czy drogi, wymagają rur o większej średnicy,
- perforacją – rury drenażowe mogą być całkowicie perforowane (rura drenarska w pełni sącząca) lub posiadać otwory rozmieszczone tylko częściowo (rura drenarska sącząco-przepływowa); na rynku dostępne są też rury drenarskie bez otworów, które wykorzystuje się do transportu wody ze studni zbiorczej do systemu kanalizacyjnego,
- materiałem – oprócz rur z tworzyw sztucznych, spotkać można także rury kamionkowe lub metalowe.
- Studzienki kontrolne lub studzienki rewizyjne – to studzienki montowane w załamaniach rur, czyli najczęściej na narożnikach budynku. Umożliwiają one oczyszczanie poszczególnych odcinków i zbierają nanoszony przez wodę piasek oraz muł.
- Studnia drenarska – to najniżej położny element systemu, do którego spływa cała zebrana w rurach drenażowych woda. Wielkość studni zależy od rozmiarów i wydajności całego systemu drenażowego.
- Skrzynka rozsączająca – to rozwiązanie, które stosować można zamiast studni drenarskiej. Dzięki rozbudowanej strukturze i tunelom, skrzynki drenarskie przyjmują wodę z większych powierzchni (np. z dachów lub podjazdów) i odprowadzają ją do gruntu.
- Złączki drenarskie – oprócz podstawowych elementów, systemy drenarskie często wymagają stosowania różnego typu złączek charakterystycznych dla systemów kanalizacji grawitacyjnej. Są to m.in. kolana, korki i trójniki drenarskie dostępne w średnicach dopasowanych do średnic rur drenarskich.
Warstwa filtracyjna
Ważnym elementem systemu drenarskiego jest także warstwa filtracyjna, czyli warstwa kruszywa oddzielającego rurę od gleby. Pomaga ona wychwytywać drobne części gruntu zamulające rury. Zadaniem warstwy filtracyjnej jest także wychwytywanie cząsteczek wody i kierowanie ich w stronę rury drenażowej, zamiast w kierunku ścian fundamentów. Do jej wykonania zwykle używa się żwiru, piasku lub keramzytu.