Konstrukcje żelbetowe składają się z betonu oraz stali zbrojeniowej. Stal zbrojeniowa poprawia wytrzymałość betonu, jednak żeby tak się stało, musi być:

- rozmieszczona zgodnie z projektem konstrukcyjnym,

- umieszczona wewnątrz elementu betonowego, tak aby nie była wystawiona na działanie warunków atmosferycznych.

Odpowiednio gruba otulina betonowa uniemożliwia przedostawanie się wilgoci do prętów stalowych, co zapobiega pojawianiu się korozji. Żeby ułożyć zbrojenie w odpowiedniej odległości od szalunków, stosuje się specjalnie kształtki, nazywane dystansami zbrojeniowymi. Jest to więc element niezbędny do prawidłowego wykonania zbrojenia.

Popularne rodzaje dystansów zbrojeniowych:

Listwa betonowa dystansowa – są to listwy dystansowe stosowane przy zbrojeniu poziomym. Zostały tak zaprojektowane, aby zminimalizować powierzchnię styku podkładki dystansowej z szalunkiem oraz zapewnić stabilne podparcie prętom zbrojeniowym. Podkładki te zbrojone są drutem ocynkowanym, co zwiększa ich wytrzymałość. Standardowa długość tego typu elementów wynosi 500mm. Producenci oferują listwy betonowe o wysokości 20-50mm, co umożliwia bezproblemowe wykonanie otuliny zgodnie z projektem konstrukcyjnym.

Dystans liniowy z tworzywa sztucznego – dystanse tego typu są zdecydowanie lżejsze od dystansów wykonanych z betonu, co ułatwia ich transport i może mieć wpływ na przyspieszenie prac. Mimo niewielkiej wagi, listwy te nie odkształcają się pod ciężarem zbrojenia. Dystans liniowy występuje jako listwa prosta lub listwa o esowatym kształcie. Liczne otwory zwiększają powierzchnię styku stali zbrojeniowej z mieszanką betonową. Wysokość tego typu listew dystansowych dobiera się w zależności od wymaganej grubości otuliny. Dostępne są dystanse o wysokości od 20 do 50mm. Listwy można przycinać do wymaganej długości.

Dystanse punktowe z tworzywa sztucznego – są to podkładki dystansowe, które rozmieszcza się jako pojedyncze punkty podparcia. Ilość tego typu punktowych podkładek dystansowych należy dobrać zgodnie z zaleceniami producenta. Tego typu dystanse mogą służyć jako podkładki pod zbrojenie zarówno poziome, jak też pionowe. Dystans poziomy zwykle wyglądem przypomina podstawkę z nóżkami, na której opiera się pręt. Dystans pionowy najczęściej będzie miał kształt okręgu lub gwiazdy wieloramiennej, w której środek wciska się pręt zbrojeniowy.

Pierścień dystansowy – jest to podkładka dystansowa wykonana z tworzywa sztucznego. Składa się z jednego lub wielu pierścieni, których średnice wynoszą około 190-350mm – w zależności od rodzaju. Pierścienie dystansowe znajdą zastosowanie przy wykonywaniu dolnego zbrojenia poziomego. Istnieją również trójkątne lub prostokątne warianty tego typu podkładek dystansowych.

Dystans stalowy – są to dystanse do oddzielania zbrojenia górnego i dolnego, o esowatym kształcie, wykonane z drutu. Dystanse tego typu wyglądem przypominają kratownicę, której zadaniem jest przeniesienie ciężaru zbrojenia górnego na zbrojenie dolne. Dobrze jest zastosować podkładki zbrojeniowe w miejscach ułożenia dystansu stalowego oddzielającego górne i dolne zbrojenie. Zapobiegnie to nadmiernemu uginaniu się dolnej siatki zbrojeniowej w miejscu przekazywania obciążenia ze zbrojenia górnego.

Taśma bentonitowa

W celu uszczelnienia pionowych i poziomych miejsc prowadzenia kanałów instalacyjnych, styków konstrukcji i innych obszarów narażonych na przenikanie wody w trakcie betonowania, warto użyć taśmy bentonitowo-kauczukowej. Taśma ta po kontakcie z wodą zaczyna zwiększać swoją objętość poprzez rozprężanie, dzięki czemu tworzy szczelną hydroizolację liniową. Do montażu tego typu taśm można wykorzystać specjalną siatkę stalową, gwoździe lub klej. Taśmy nie powinno układać się na zakładkę, zaś na jej końcach warto zadbać o dobre przyleganie taśmy bentonitowej do uszczelnianych powierzchni.

Listwa fazująca

W celu wykonania sfazowanej krawędzi ścian i słupów można wykorzystać listwy fazujące, które mocuje się w narożach szalunku, jeszcze przed ułożeniem zbrojenia i przystąpieniem do betonowania. Listwy mają kształt trójkątny, dzięki czemu zapewniają ścięcie narożnika pod kątem 45˚. Dostępne są listwy o różnych szerokościach boków, od 6 do nawet 30mm. Długość typowych elementów fazujących wynosi 250cm.

Inne elementy dystansowe

Elementy dystansowe można wykorzystać nie tylko podczas układania zbrojenia. Na rynku dostępnych jest wiele różnego rodzaju kształtek dystansowych, które pozwalają na zachowanie zadanych odległości, na przykład między deskowaniem po obu stronach betonowanej ściany. Mogą być to gotowe rurki szalunkowe lub dłuższe rurki, które można odpowiednio dociąć na budowie, w zależności od grubości ściany. Rurki takie zakańcza się kształtkami stożkowymi i umieszcza między poszyciami szalunku. W taką rurkę dystansową można następnie wprowadzić pręt i po obustronnym nałożeniu nakrętek stworzyć tak zwany ściąg, który dodatkowo wzmocni konstrukcję deskowania.

Warto wiedzieć

Dystanse należy dobierać przede wszystkim w zależności od przeznaczenia. Z pewnością nie należy używać do tego celu przypadkowych elementów lub odpadów z budowy, gdyż skutki stosowania wątpliwych rozwiązań mogą być nieodwracalne. Zastosowanie gotowych elementów systemowych zapewni właściwą otulinę wznoszonej konstrukcji.