Stal budowlana

Stal zbrojeniowa to surowiec niezbędny na każdej budowie. Wzmacnia on konstrukcje betonowe, a także fundamenty, stropy i ściany nośne. Stal jest potrzebna również do właściwej konstrukcji schodów, balkonów i tarasów. Dzięki niej beton nie kruszy się, nie pęka i nie kurczy się podczas fazy utwardzania. Ilość i rodzaj stali potrzebnej do prac budowlanych powinny być określone na etapie projektu. Tam też zwykle powinny być podane parametry takie, jak klasa stali, średnica prętów czy ich długość. Zastosowanie surowca stalowego innej klasy lub grubości niż ten wskazany w projekcie, może skutkować poważnymi wadami całej konstrukcji. Jego wybór jest więc bardzo istotny. Na rynku budowlanym dostępnych jest jednak wiele rodzajów stali, a oferta jej producentów dynamicznie się rozwija. Stal może różnić się właściwościami, jakością i wytrzymałością mechaniczną. Dlatego przed zakupem trzeba dokładnie wiedzieć, jak wybrać właściwy produkt.

Kształty, wymiary i ceny elementów stalowych

Stal budowlaną najczęściej kupuje się w postaci prętów – w zależności od klasy stali mogą być one gładkie lub żebrowane, pocięte na proste pręty lub zwinięte w duże kręgi, z których wycina się potrzebne odcinki. Dostępne w sklepach pręty mogą mieć różną długość i średnicę – to dla inwestora istotne informacje, które z powinny być określone już w projekcie. W przypadku domów jednorodzinnych zwykle wykorzystuje się pręty o średnicy od 4 do 10 mm. Długość prętów zależy od potrzeb, może ona wynosić od 6 do nawet 18 metrów. Ceny stali budowlanej wynikają przede wszystkim z jej klasy, jakości oraz wagi zamówienia. Trzeba liczyć się tym, że im grubsze pręty, tym cięższe będą zakupy, a co za tym idzie – wyższa będzie ich cena.

Inne elementy stalowe

Prócz tradycyjnych prętów, na placu budowy niezbędne okazać mogą się elementy stalowe takie, jak:

• Drut wiązałkowy do zbrojenia – wykorzystywany jest do wiązania zbrojeń lub innych elementów w trakcie prac budowalnych (np. do wiązania szalunków). Drut wiązałkowy w motkach kupuje się zwykle na kilogramy. Poszczególne produkty mogą różnić się od siebie średnicą, miękkością, a także posiadać dodatkowe właściwości (np. drut wiązałkowy galwanizowany lub ocynkowany).
• Siatka zbrojeniowa – to gotowy stalowy element, który można wykorzystać w trakcie budowy (bez konieczności samodzielnego tworzenia całej stalowej konstrukcji za pomocą specjalistycznych narzędzi). To bardzo duża oszczędność czasu, która idzie jednak w parze z wyższymi kosztami stalowych elementów. Siatki zbrojeniowe można stosować m.in. przy wznoszeniu fundamentów, stropów lub do zabezpieczania nadproży okien i drzwi. Szczególnie przydatna jest siatka posadzkowa, która sprawia, że wylewka podłogowa staje się znacznie wytrzymalsza na obciążenia.

Klasy stali budowlanej

To podstawowe kryterium określające właściwości mechaniczne stali, takie jak jej ciągliwość oraz granica plastyczności (czyli określenie, na ile dana stal może ulec wygięciu, aby nie odkształcić się i powrócić do pierwotnej formy). Są one wytyczone przez normy europejskie. Według polskich norm, które także obowiązują w krajowym budownictwie, na klasę stali zbrojeniowej ma wpływ także jej wytrzymałość. Należy oczywiście liczyć się z tym, że im wyższa klasa, tym droższa stal. Klasy stali zbrojeniowej określa się literą A:

• Klasa A-0 – pręty gładkie lub walcówka, które przeznaczone są do tworzenia elementów pomocniczych. To najmniej wytrzymała klasa stali zbrojeniowej, która jest dość podatna na wyginanie (co także znajduje zastosowanie w budownictwie).
• Klasa A-I – to także pręty zbrojeniowe gładkie, przeznaczone głównie do tworzenia elementów pomocniczych. Różnią się one od prętów klasy A-0 tym, że mają z jednej strony końce pomalowane na czerwono. Stal tej klasy może być wykorzystywana do tworzenia zbrojeń nośnych, a także wznoszenia budynków na gruntach zagrożonych wstrząsami.
• Klasa A-II – pręt żebrowany, który ma dwa podłużne żebra biegnące równolegle do jego długości oraz odchodzące od nich żebra poprzeczne ułożone po skosie. Stal klasy A-II jest wytrzymała i wykorzystuje się ją najczęściej do zbrojeń nośnych w budynkach narażonych na większe obciążenie.
• Klasa A-III – bardzo wytrzymała stal żebrowana przeznaczona do tworzenia zbrojenia głównego konstrukcji w budynkach narażonych na zmienne obciążenia oraz wysokie temperatury. Żebra prętów ułożone są w sposób przypominający wzór w jodełkę.
• Klasa A-IIIN – stal najwyższej wytrzymałości o żebrowaniu takim samym, jak w przypadku klasy A-III z tą różnicą, że pręty mają nawalcowane dodatkowe odcinki żeber podłużnych między poprzecznymi.

Gatunki stali

Drugim ważnym elementem jest gatunek stali zbrojeniowej. Informuje on o właściwościach technologicznych danej stali oraz jej składzie chemicznym. Tworzy go ciąg liter i cyfr, z których każda oznacza określoną wartość. To dość szczegółowa wiedza na poziomie inżynieryjnym, której nie musi posiadać inwestor. Warto wiedzieć jednak, że aby gatunek stali został dopuszczony do użytku w budownictwie, musi być zgodny z normą lub uzyskać specjalny certyfikat.