Tynki i gładzie
Starannie wykończone i równe ściany to wizytówka każdego domu czy mieszkania. Na rynku dostępnych jest jednak wiele produktów przeznaczonych do tynkowania i wygładzania ścian. Mogą one różnić się od siebie właściwościami, sposobem nakładania oraz stanem skupienia. Przy wyborze odpowiedniego produktu trzeba więc wiedzieć:
- do jakiego typu ścian ma być on przeznaczony (np. ściany zewnętrzne lub wewnętrzne),
- z jakiego materiału zbudowane są ściany (np. z silikatów, ceramiki budowlanej, bloczków z betonu komórkowego),
- jakie jest przeznaczenie pomieszczeń, w których będą prowadzone prace wykończeniowe (np. czy są to pomieszczenia narażone na działanie wody i wilgoci),
- jak wykończone zostaną ściany (czy mają być przygotowane np. pod płytki ceramiczne, tapety czy farby),
- w jaki sposób prowadzone będą prace (ręcznie czy za pomocą agregatu tynkarskiego).
Gipsy
Gips budowlany do spoiwo, które składa się w większości z naturalnego surowca, jakim jest skała gipsowa. To materiał o uniwersalnym charakterze. Wykorzystuje się go podczas różnego rodzaju prac remontowych i wykończeniowych. Po zmieszaniu z wodą tworzy bardzo plastyczną masę, która świetnie sprawdza się tam, gdzie trzeba uzupełnić ubytki w ścianach. Mogą to być np. dziury po kołkach rozporowych, bruzdy wykonane pod przewody elektryczne lub różnego typu uszkodzenia. Gips jest także bardzo dobrym spoiwem – można osadzać w nim elementy lub używać go do mocowania dekoracyjnych sztukaterii. Wadą mieszanki gipsowej (choć w niektórych przypadkach może być to także zaletą) jest jednak bardzo krótki czas tężenia. Dodatkowo zaschnięty gips jest bardzo trudny w obróbce. Nie można stosować go z tego powodu na dużych powierzchniach, a praca z nim wymaga pewnej wprawy.
Tynki
Wybór odpowiedniego tynku uzależniony jest od wielu czynników. Najważniejszy jest oczywiście podział na ściany zewnętrzne (elewacyjne) i wewnętrzne. W przypadku tynków zewnętrznych konieczne jest wybranie produktu, który będzie odporny na czynniki atmosferyczne, a zwłaszcza wilgoć i niskie temperatury. Ważnym kryterium jest także to, w jaki sposób planowane jest nakładanie tynku (ręcznie lub maszynowo).
Wśród dostępnych na rynku budowlanym rodzajów tynków wyróżnia się:
- Tynki gipsowe – postawę ich składu stanowi gips, dzięki któremu gipsowe mieszanki tynkarskie cechuje stosunkowo krótki czas wysychania (ok. 10–14 dni od nałożenia). Tynki gipsowe nie powinny być jednak stosowane w pomieszczeniach wilgotnych (np. łazienki, kuchnie). Z uwagi na szybki czas wiązania, najczęściej nakłada się je za pomocą agregatu.
- Tynki cementowo-wapienne – to najczęściej stosowane mieszanki o uniwersalnych właściwościach. Są bardzo wytrzymałe i można stosować je zarówno na ścianach wewnętrznych, jak i zewnętrznych, a także w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności. Dowolny jest także sposób ich nakładania (ręczny lub maszynowy). Wadą tynków cementowo-wapiennych jest jednak długi czas schnięcia, który wynosi zwykle ok. 4 tygodnie.
- Tynki wapienne – jak sama nazwa wskazuje, ich podstawowym składnikiem jest wapno. Dzięki temu są one paroprzepuszczalne i wpływają na poziom wilgotności pomieszczeń. Wysoka zawartość wapna blokuje także rozwój grzybów czy pleśni. Z tego względu zaleca się stosowanie ich w pomieszczeniach mieszkalnych. Tynki wapienne są jednak nieco mniej trwałe od cementowo-wapiennych i stosunkowo długo schną.
- Tynki renowacyjne – to specjalny rodzaj tynków przeznaczonych do naprawy istniejących już warstw tynkowych, które uległy uszkodzeniu, zawilgoceniu lub zasoleniu. Zabezpieczają one istniejącą warstwę tynku przed dalszym dostępem wody czy wilgoci, a jednocześnie przyczyniają się do osuszania zawilgoconych wcześniej ścian. Wybór odpowiedniego produktu zależy od rodzaju ściany, przeznaczenia pomieszczenia, a także typu uszkodzeń.
Gładzie
Gładź jest produktem, który pozwala na końcowe wyrównanie wszelkich niedoskonałości ścian oraz sufitów, przygotowując je do malowania lub tapetowania. Można stosować je zarówno podczas prac wykończeniowych w nowych budynkach, jak i w trakcie remontów. Gładzie szpachlowe na bazie gipsu świetnie sprawdzają w przypadku maskowania rys i pęknięć oraz wygładzania większych nierówności ścian. Schną szybko i są bardzo trwałe. Można używać ich także do spoinowania ścianek wykonanych z płyt gipsowo-kartonowych (z użyciem taśm przeznaczonych do łączeń płyt). Należy jednak mieć na uwadze, że gładź gipsowa wymaga zazwyczaj szlifowania, co generuje dość duże ilości pyłu. Osobną grupę stanowią gładzie polimerowe (akrylowe). Nakłada się je bardzo cienką warstwą, która chroni powierzchnie, często nadając im już biały kolor. Nadają się też do pokrywania ścian już wcześniej malowanych.
Na rynku budowlanym dostępne są różne rodzaje gładzi – sypkie, które należy rozrobić z wodą lub gotowe do użycia masy szpachlowe o różnych właściwościach, np. przeznaczone również do użytku zewnętrznego, a także gładzie bezpyłowe (przydatne zwłaszcza podczas prac remontowych prowadzonych w urządzonych już pomieszczeniach).